Dlaczego dinozaury są tak popularne?

Luźne rozmowy paleontologiczne :)
rys. swordlord3d.deviantart.com
Regulamin forum
"Gniazdo raptorów" to otwarty, specjalny dział forum. Powstał z myślą o młodszych miłośnikach dinozaurów (i nie tylko ;) ). Służy luźnym dyskusjom na tematy paleontologiczne.
Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8244
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Dlaczego dinozaury są tak popularne?

Post autor: nazuul »

Jak myślicie, dlaczego dinozaury (nieptasie) są tak popularne?

Wg mnie:
1) wielkość. Ludzie bardziej przejmują się zwierzętami ważącymi min. kilka kg, dlatego symbolem WWF jest panda a nie kozioróg dębosz (choć on też jest spory i dlatego bardziej znany). Średnie wymiary dinozaura to zapewne 10x przeciętnych rozmiarów ssaków czy ptaków. No i oczywiście wiele dinozaurów było super-dużych.
2) naziemność - mniej istotny czynnik. Ludzie nieco bardziej przejmują się zwierzętami lądowymi, dlatego ryby interesują głównie wędkarzy.
3) eleganacja. Wiele dużych lądowych zwierząt jest pokracznych - płazy, gady (w tym ssakokształtne), natomiast dinozaury czy często ssaki są piękne. Czynnik istotny raczej współcześnie.

Jak widać, powyższe kryteria (duże, lądowe, piękne zwierzęta) spełniają też ludzie; lubimy to, co jest do nas podobne. Powyższe kryteria łącznie spełniają właściwie tylko dinozaury i ssaki. Są jeszcze kolejne kryteria, w których dinozaury wygrywają:
4) krwiożerczość/niebezpieczność (także zwierzęta rogate albo pancerne) - czynnik dotyczący wielu dinozaurów czy ssaków.
5) egzotyczność - stopień niepodobieństwa dinozaurów do wszelkich współczesnych zwierząt jest znacznie wiekszy, niż np. ssaków.
6) stan zastany - osoba zapoznająca się z paleontologią jest zasypywana informacjami o dinozaurach, wymarłe zwierzę=dinozaur (najlepiej tyranozaur)
7) spektakularne nowe odkrycia - mniej isotny czynnik, działający raczej na osoby już wdrożone i dotyczący wielu innych zwierząt. Głównie pierzaste dinozaury z Chin.

Kiedyś czytałem wypowiedź, że dinozaury są popularne wśród dzieci, bo przypominają im rodziców - są wielkie i straszne (kryteria 1 i 4 powyżej).
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

d_m

Re: Dlaczego dinozaury są tak popularne?

Post autor: d_m »

Moim zdaniem rolę odgrywa też zaszłość historyczna i przypadek. Tyranozaur jest sławniejszy od tarbozaura nie ze względu na swoje unikalne właściwości. Podobnie dinozaury - przebiły się do ogólnej świadomości wygrywając w konkurencji z innymi grupami ze względu na kontekst ich kolejnych odkryć, ze względu na preferencje i decyzje dawnych popularyzatorów, pisarzy, filmowców...

Awatar użytkownika
szerman
Neogeński mastodont
Neogeński mastodont
Posty: 4060
Rejestracja: 23 czerwca 2009, o 10:40
Imię i nazwisko: MSz
Lokalizacja: B-B

Re: Dlaczego dinozaury są tak popularne?

Post autor: szerman »

Wg mnie macie obaj rację, tzn. racja jak zwykle leży gdzieś po środku ;)

Faktycznie, ani przed ani po erze dinozaurów świat nie znał zwierząt o takich rozmiarach i o tak skrajnie różnych kształtach (może nie licząc ssaków, ale dzisiejsze ssaki każdy może oglądać na żywo, a nieptasie dinozaury nie). Dinozaury przez to są bardziej ciekawe - wg mnie rozmaitość form jest podstawą, dlaczego dzieciaki, które zaczynają się interesować wymarłymi zwierzakami najczęściej uważają dinozaury za najciekasze ze wszystkich zwierząt kopalnych - multum zębów, kolców, kryz, pancerzy, rogów, długie szyje, drapieżność, szybkość a także nagłe ich zniknięcie, gdy władały całą Ziemią (w skrócie) potęguje fascynacje nimi. No bo takie zwierzaki permu - mimo że bardzo ciekawe i takie dość egzotyczne, jeśli się je pierwszy raz poznaje - nie przekraczają paru metrów długości i 1-2 ton masy, nie są tak szybkie, czy jak pisze nazuul "eleganckie". Fauna karbonu? Wg mnie im się zagłębiać od permu dalej do kambru, tym mniej ciekawie (Dawid, nie denerwuj się :P ), z kolei kenozoik to "era ssaków" - a ponieważ ssaki dominują i dziś (choć pod względem ilości gatunków ptaki biją je na głowę), to chyba nie wzbudzają aż takich emocji (prócz paru wyjątków, jakim jest niewątpliwie mamut).

Wg mnie wielkość, straszność i rozmaitość form zdecydowała o popularyzacji przez różnych naukowców, film czy media. To przyczyna, nie skutek.
"Mastodon sapiens"

Awatar użytkownika
Danu
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1926
Rejestracja: 24 czerwca 2006, o 14:51
Imię i nazwisko: Krzysztof Stuchlik
Lokalizacja: Wisła

Re: Dlaczego dinozaury są tak popularne?

Post autor: Danu »

Wielkość na pewno na 1 miejscu- bo tak zwane "naj" zawsze ludzi najbardziej fascynowało:)

Pozatym myśle, że pewna tajemniczość, ludzie upatrują w dinozaurach nieraz coś ala "legendarne smoki" "mityczne bestie" coś co budziło od zawsze fascynację inaczej mówiąc coś nieznanego zawsze jest fascynujące.
Tribute to Dinosaurs 2020

Awatar użytkownika
szerman
Neogeński mastodont
Neogeński mastodont
Posty: 4060
Rejestracja: 23 czerwca 2009, o 10:40
Imię i nazwisko: MSz
Lokalizacja: B-B

Re: Dlaczego dinozaury są tak popularne?

Post autor: szerman »

Tak sobie myślałem, i chyba dochodzi do tego jeszcze aspekt psychologiczny. Nagłe zniknięcie (śmierć) czegoś (kogoś), kto był u szczytu możliwości, potęguje w pewien sposób jego medialność. Czy Titanic byłby tak sławny, gdyby nie zatonął podczas dziewiczego rejsu? Czy legenda o Atlantydzie spędzałaby tak bardzo sen z powiek, gdyby została zniszczona nagle w ciągu jednej doby?
Dotyczy to także wielkich tego świata, którzy odeszli nagle: Freddie Mercury, Michael Jackson, Bruce Lee... Oni już za życia byli legendą i pewnie zostaliby nią również po śmierci naturalnej w podeszłym wieku. Wydaje mi się jednak, że ich i nie tylko ich (niestety) ma też wpływ na ich sławność.

Żeby nie było - powyższą trójkę traktuję baaaardzo poważnie (Mercury to mój ulubiony wokalista ulubionego zespołu - ogólnie to Queen dla mnie jest kwintesencją rocku), z kolei MJ to dla mnie król popu, a Bruce Lee to prawdziwy fighter. Pamiętam, że jak chodziłem do klas 1-3 podstawówki, odwiedziłem kolegę (wówczas fana Queen - od niego się zaraziłem, on się przerzucił w międzyczasie na Pink Floyd), zapytałem co to za zespół na plakatach w jego pokoju. Odpowiedział, że to Queen. Gdy spytałem z kolei co to za facet z wąsem przebrany za króla, w szacie królewskiej, w koronie na głowie i berłem w ręku, odpowiedział że Freddie Mercury - wokalista tego zespołu, który zmarł (wówczas) parę lat temu. Przy okazji włączył mi "We Are The Champions" - piosenkę, którą już wtedy kojarzyłem, ale nie wiedziałem kto ją śpiewa. I wtedy jakby mnie piorun trafił...

Z dinomanią jest wg mnie podobnie.
"Mastodon sapiens"

Awatar użytkownika
skrecu
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1544
Rejestracja: 11 listopada 2007, o 20:04
Lokalizacja: Wrc

Re: Dlaczego dinozaury są tak popularne?

Post autor: skrecu »

ale dinozaury w mastrychcie i kampanie nie były raczej u szczytu swoich możliwości....
btw od Dżajkela Meksona lepszy jest Prince :D

https://www.youtube.com/watch?v=sQp-yh1e-nY

instrumentalista i kompozytor a o to chodzi!
"Somewhere, something incredible is waiting to be known" - C.Sagan

Awatar użytkownika
Dawid Mika
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1016
Rejestracja: 23 maja 2008, o 15:49
Lokalizacja: Górny Śląsk

Re: Dlaczego dinozaury są tak popularne?

Post autor: Dawid Mika »

skrecu pisze:ale dinozaury w mastrychcie i kampanie nie były raczej u szczytu swoich możliwości....
Sprawa dość kontrowersyjna. Trzeba brać pod uwagę efekt Signora & Lippsa. Dinozaury w kampanie były jeszcze mocno zróżnicowane, w mastrychtcie to sprawa kontrowersyjna, niektórzy mówią wręcz o drastycznym spadku różnorodności na granicy kampan/mastrycht.
Może sprawa nie rysuje się tak fatalnie jak się zazwyczaj przedstawia? Przynajmniej w przypadku ptaków z terenów Ameryki Północnej mamy w mastrychtcie bardzo zróżnicowaną faunę i to także obejmująca takie grupy jak Enantiornithes, Ichthyornithes, Hesperornithes, które przecież podobnie jak nieptasie dinozaury padły ofiarą wymierania kredowego (Longrich, Tokaryk, Field, 2011). Może więc u ich nieptasich krewnych było podobnie?

Zatorland_pl
Ordowicki bezszczękowiec
Ordowicki bezszczękowiec
Posty: 56
Rejestracja: 5 czerwca 2012, o 15:10

Re: Dlaczego dinozaury są tak popularne?

Post autor: Zatorland_pl »

szerman pisze:Tak sobie myślałem, i chyba dochodzi do tego jeszcze aspekt psychologiczny. Nagłe zniknięcie (śmierć) czegoś (kogoś), kto był u szczytu możliwości, potęguje w pewien sposób jego medialność. Czy Titanic byłby tak sławny, gdyby nie zatonął podczas dziewiczego rejsu? Czy legenda o Atlantydzie spędzałaby tak bardzo sen z powiek, gdyby została zniszczona nagle w ciągu jednej doby?
Dotyczy to także wielkich tego świata, którzy odeszli nagle: Freddie Mercury, Michael Jackson, Bruce Lee... Oni już za życia byli legendą i pewnie zostaliby nią również po śmierci naturalnej w podeszłym wieku. Wydaje mi się jednak, że ich i nie tylko ich (niestety) ma też wpływ na ich sławność.

Żeby nie było - powyższą trójkę traktuję baaaardzo poważnie (Mercury to mój ulubiony wokalista ulubionego zespołu - ogólnie to Queen dla mnie jest kwintesencją rocku), z kolei MJ to dla mnie król popu, a Bruce Lee to prawdziwy fighter. Pamiętam, że jak chodziłem do klas 1-3 podstawówki, odwiedziłem kolegę (wówczas fana Queen - od niego się zaraziłem, on się przerzucił w międzyczasie na Pink Floyd), zapytałem co to za zespół na plakatach w jego pokoju. Odpowiedział, że to Queen. Gdy spytałem z kolei co to za facet z wąsem przebrany za króla, w szacie królewskiej, w koronie na głowie i berłem w ręku, odpowiedział że Freddie Mercury - wokalista tego zespołu, który zmarł (wówczas) parę lat temu. Przy okazji włączył mi "We Are The Champions" - piosenkę, którą już wtedy kojarzyłem, ale nie wiedziałem kto ją śpiewa. I wtedy jakby mnie piorun trafił...

Z dinomanią jest wg mnie podobnie.
Osobiście nie wrzucałbym zniknięcia dinozaurów ze śmiercią gwiazdy Queen do tego samego wora. W przypadku tego ostatniego jesteśmy w stanie powiedzieć, co, gdzie i dlaczego. Dinozaury fascynują, gdyż ich zniknięcie nie jest do końca jasne. Warto zauważyć, że XX wiek przyniósł ze sobą wiele odkryć w dziedzinie archeologii i paleontologii a tym samym popyt na dinozaury zaczął się samoistnie nakręcać. Dinozaury są tak samo fascynujące, jak dawne życie Egipcjan, Majów, Azteków. Daje odpowiedzi na to, jak wyglądało kiedyś życie.

Awatar użytkownika
raptorek
Prekambryjski stromatolit
Prekambryjski stromatolit
Posty: 24
Rejestracja: 3 września 2012, o 17:57
Imię i nazwisko: Cezary Wódkowski
Lokalizacja: osięciny

Re: Dlaczego dinozaury są tak popularne?

Post autor: raptorek »

Michael Critchon (twórca Jurassic Park) stwerdził, że ludzie tak lubią dinozaury ponieważ przypominają im ich rodziców. Są wielcy i groźni zupełnie jak dinozaury.
,,Gdyby dinozaury przetrwałyby to przetrwałyby zasłużenie"

David M. Raup

Awatar użytkownika
skrecu
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1544
Rejestracja: 11 listopada 2007, o 20:04
Lokalizacja: Wrc

Re: Dlaczego dinozaury są tak popularne?

Post autor: skrecu »

jak to mądrze powiedzał J. Dzik w swojej książce "większość form żywych jest nader zwyczajna w formie"
, a więc wasze będzie nas podświadomie fascynować to co duże ( dinozaury), kolorowe (motyle, chrząszcze) bądź harmonijnie piękne (sarenka, labędź, tyłeczek kobiecy, biust i plecy oraz łydki-to ostanie to moje typy :D )
z wielkością w przypadku wyższych pięter piramidy troficznej wiązą się nieprzeciętne adaptacje i wyposażenie to swego morderczego procederu, a to zawsze kręci ( vide filmy akcji)
"Somewhere, something incredible is waiting to be known" - C.Sagan

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8244
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Re: Dlaczego dinozaury są tak popularne?

Post autor: nazuul »

Wpis Marka Wittona: http://markwitton-com.blogspot.com/2016 ... etter.html
Teza: dinozaury są popularne, bo są efektowne a budowa jest na tyle znajoma, że można łatwo zrozumieć funkcjonowane i jednocześnie na tyle odmienna, że jest interesująca.
Powody popularności pokrywają się w części z tymi podejrzewanymi przeze mnie.
Co do diagramu to można oczywiście trochę z nim polemizować, np. „koty szablozębne” i krokodymomorfy (niektóre) przesunąłbym trochę ku „egzotycznej anatomii” a pterozaury i „większość gadów morskich” do „znajomej anatomii”.
Dalsza część postu, wskazująca na negatywne aspekty zagadnienia, również zawiera wiele trafnych ocen.

Zgadzam się z szermanem, że to co wskazał d_m jest bardziej skutkiem niż przyczyną. Co do tezy szermana, to każda duża grupa jest zróżnicowana: zależy, jak szeroko ją ująć (np. czy ssaki to grupa porównywalna z dinozaurami?) a wyróżnianie grup organizmów jest dla przeciętnego człowieka niejasne (stwierdzenie „dimetrodon to nie dinozaur” nic nie oznacza). Wymarcie też ma pewnie znaczenie (dotyczy też taksonów zaliczonych przez Wittona do „celebrity taxa”).
Zgadzam się też z Danu (wielkość i mityczność), choć to tylko dwa z kilku powodów (dotyczą one w małym stopniu pozostałych grup).

Podsumowanie – uwzględniające wypowiedzi z tego tematu oraz Michaela Crichtona i Marka Wittona (wpisałem inicjały osób, które zgadzają się z istotnością danego czynnika – jak widać wielkość jest najpopularniejsza):
1) wielkość (MZ, MC, MS, KS, RS, MW)
2) naziemność (MZ)
3) elegancja (MZ, RS)
4) krwiożerczość/niebezpieczność (MZ, MC, MS, RS)
5) egzotyczność (MZ, MW, MW)
6) stan zastany (MZ, DM, MS)
7) spektakularne nowe odkrycia (MZ)
8) zróżnicowanie (MS)
9) mityczność (KS, MZ)
10) nagłe, tajemnicze wymarcie (MS, MZ)
11) zrozumiałość budowy (MW, MZ)

Wygląda na to, że dinozaury były skazane na sukces. Nie ma innej grupy organizmów, które wypełniałyby 11 (lub znaczną większość) ww. czynników (blisko są np. pterozaury: 1, 3, 5, 6, 7, 10, 11 czy mamuty: 1, 2, 3, 5, 6, 9, 10, 11).
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

ODPOWIEDZ