[Artykuł] Krótka historia Aliwalia rex

Dyskusje na temat "strasznych jaszczurów"
Awatar użytkownika
Mixs
Sylurski akantod
Sylurski akantod
Posty: 145
Rejestracja: 20 kwietnia 2006, o 21:17

[Artykuł] Krótka historia Aliwalia rex

Post autor: Mixs »

Nareszcie koniec matur!!! Wreszcie mam do??Ä? czasu, by zabraÄ? siÄ? za pisanie wiÄ?kszej liczby d??u??szych tekst??w.
Na pierwszy ogie?? idzie dawno ju?? obiecany artyku??. Mo??e bardziej... hmmm... historyczny ni?? paleontologiczny, ale co tam:



Krótka historia Aliwalia rex

Historia paleontologii to nie tylko historia oddziałujących na naszą wyobraźnię odkryć kompletnych lub prawie kompletnych szkieletów wymarłych zwierząt.

O wiele częstsze są znaleziska szkieletów niekompletnych, lub wręcz pojedynczych kości. Siłą rzeczy fragmentaryczne znaleziska nie budzą tyle zainteresowania, co szkielety kompletne. Co gorsza, odczytywanie informacji o zwierzęciu z takich skamieniałości jest nierzadko bardzo trudne, i może, rzecz jasna, prowadzić do pomyłek. Niemniej ich historia wciąż jest częścią historii paleontologii. W tym artykule chciałbym skrótowo przedstawić historię jednego z wielu takich niekompletnych znalezisk – historię Aliwalia rex, obecnie już nazwy nieważnej, za którą jednak swego czasu – w opinii pewnego naukowca – krył się największy lądowy teropod swoich czasów. Takson Aliwalia był ważny zaledwie przez 20 lat (1985-2005). Jednak historia odkrycia i opisania skamieniałości, do których przypisana była ta nazwa, jest o wiele dłuższa. By ją poznać, musimy się cofnąć do XIX wieku.

Prawdopodobnie na początku 1866 r. Alfred Brown, amator-kolekcjoner skamieniałości z miasta Aliwal North (w Albert District, w brytyjskiej Kolonii Przylądkowej obejmującej południową i zachodnią część dzisiejszej RPA) odkrył skamieniałości czegoś, co uznał za dużego, dotąd nieopisanego dinozaura.
Odkrycia dokonał w osadach z przełomu karniku i noryku (późny trias) na przełęczy zwanej Barnard’s Spruit w górach Stormberg, około 24 km na południe od Aliwal North. Ów obszar należy do formacji Elliot (z osadami z okresu od późnego triasu do wczesnej jury), będącej częścią Niecki Karoo, gdzie znaleźć można osady od karbonu do jury. Niecka Karoo to obszar niezwykle bogaty w skamieniałości; szczególnie znane są tamtejsze osady z późnego permu, z licznymi skamieniałościami synapsydów („gadów ssakokształtnych”), które znacząco poszerzyły naszą wiedzę na temat fauny południowo-zachodniej Gondwany z tego okresu.

Brown stopniowo wykopywał skamieniałości odkrytego zwierzęcia, po czym przesyłał je drogą morską do Europy, by tam zostały opisane. Pierwszy taki ładunek został wysłany do Londynu jeszcze w tym samym 1866 r. Trafił on do rąk geologa Sir Rodericka Murchisona, który przekazał go wybitnemu biologowi Thomasowi Henry’emu Huxleyowi. Huxley nazwał dinozaura odkrytego przez Browna Euskelosaurus browni; był to duży (9-12 m dł.) późnotriasowy zauropodomorf o niepewnej pozycji systematycznej (być może należący do rodziny Melanorosauridae, a prawie na pewno dość blisko spokrewniony z zauropodami).

Także drugi ładunek skamieniałości został wysłany przez Browna do Murchisona; jednak przez dziesięciolecia losy tego ładunku były nieznane. Dopiero w 1980 r. ów udało się go odnaleźć… w Muzeum Historii Naturalnej w Wiedniu. Być może Murchison po prostu zwrócił skamieniałości Brownowi, a ten przesłał je do zbadania gdzie indziej – do Wiednia.

W każdym razie trzeci ładunek skamieniałości Brown przesłał już nie do Wielkiej Brytanii, tylko do Francji – a ściślej, do paryskiego Narodowego Muzeum Historii Naturalnej. Francuski zoolog Paul Fischer w 1870 r, po zbadaniu przesłanych skamieniałości, również zaliczył je do rodzaju Euskelosaurus. Znacznie później, bo w 1889 r, Brown osobiście przekazał czwarty – i ostatni – zbiór wydobytych przez siebie skamieniałości brytyjskiemu paleontologowi Harry’emu Govierowi Seeleyowi, goszczącemu akurat w Afryce Południowej. Seeley zanotował później, że „inne części [szkieletu] zwierzęcia nadal tkwiły w skale”.

Dopiero po wielu dziesięcioleciach – bo w latach 80. XX wieku – przeprowadzono badanie obejmujące całość materiału przesłanego przez Browna do wszystkich trzech muzeów – w Londynie, Wiedniu i Paryżu. Badanie wykazało, że zdecydowana większość odkrytych przez Browna skamieniałości najprawdopodobniej należała do tylko jednego osobnika z gatunku Euskelosaurus browni. Kilka kości dubluje się, co wskazuje, że oprócz niego Brown odkrył fragmentaryczne skamieniałości jeszcze jednego euskelozaura. Wreszcie – co dla nas najważniejsze – w materiale zebranym przez Browna znalazły się również kości, których budowa różniła się wyraźnie od budowy odpowiadających im kości euskelozaura. Konkretnie chodzi o dwa fragmenty kości udowej (a ściślej – koniec bliższy i koniec dalszy). Fragmenty kości znajdowały się wśród skamieniałości z muzeum w Wiedniu; jak się przy tym okazało, już w 1906 r. wybitny niemiecki paleontolog Friedrich von Huene, badając zbiory muzeum, krótko opisał te fragmenty, już wtedy przypuszczając, że być może nie są one częścią szkieletu euskelozaura.

W roku 1985 wiedeńskie fragmenty kości zbadał paleontolog Peter Malcolm Galton. Stwierdził, że oba fragmenty to części tej samej, lewej kości udowej, której całkowitą długość oszacował na 90-100 cm. Co więcej, doszukał się podobieństwa między budową owych fragmentów, a budową odpowiadających im kości u niewielkich teropodów z karniku znanych z Ameryki Południowej, takich jak Herrerasaurus czy Staurikosaurus. Galton wysnuł z tego wniosek, że właściciel owych fragmentów kości musiał być teropodem, przedstawicielem rodziny Herrerasauridae, tyle, że znacznie większym od swoich południowoamerykańskich kuzynów. Nadał temu dinozaurowi nazwę Aliwalia rex.

Galton przebadał nie tylko skamieniałości z muzeum w Wiedniu, ale i skamieniałości, które Brown przekazał Seeleyowi w 1889 r, znajdujące się w Muzeum Historii Naturalnej w Londynie. Wśród nich znajdowała się niekompletna górna szczęka sporych rozmiarów z ostrymi, płaskimi zębami o piłkowanej krawędzi, wyraźnie należąca do zwierzęcia drapieżnego. Galton zasugerował, że ta szczęka również mogła należeć do aliwalii; niemniej pozostawało to tylko teoretyczną możliwością, bo bezpośrednich dowodów łączących szczękę z fragmentami kości udowej nie było.

Mimo bazowania na bardzo skromnym materiale kopalnym, Galton oszacował na jego podstawie rozmiary aliwalii. Teropod miał osiągać ponad 8 m dł. i ważyć nawet 1,5 tony. Gdyby te informacje się potwierdziły, oznaczałoby to, że już w późnym triasie, na samym początku ewolucji teropodów niektóre z nich osiągały ogromne rozmiary, porównywalne wręcz z rozmiarami dużo późniejszych drapieżnych dinozaurów, takich jak allozaur.

http://us.i1.yimg.com/us.yimg.com/i/lig ... wa_big.jpg
Aliwalia rex przedstawiona jako duży teropod z rodziny Herrerasauridae, zgodnie z wyobrażeniem Petera Galtona

Oczywiście wkrótce po wysunięciu przez Galtona tak śmiałych tez, skamieniałościami aliwalii zainteresowali się inni paleontolodzy. Ich wnioski nie były jednak tak radykalne, jak wnioski Galtona; ich zdaniem na podstawie badań tych dwóch fragmentów kości nie dało się stwierdzić, czy ich właściciel był bliżej spokrewniony z rodziną Herrerasauridae niż z jakimkolwiek innym kladem dinozaurów. Aliwalia rex pozostawała zatem gatunkiem o niepewnej pozycji taksonomicznej (incertae sedis) w obrębie kladu Dinosauria. Niemniej wizja wielkiego triasowego teropoda najwyraźniej działa na wyobraźnię, skoro na wielu stronach internetowych do dziś przedstawia się aliwalię właśnie tak, nie wspominając o wątpliwościach wokół jej pozycji taksonomicznej. Dokładna identyfikacja tego dinozaura była niemożliwa – aż do niedawna.

W roku 2003 badacze z Uniwersytetu Witwatersrand odkryli w skałach z formacji Elliot kość udową, której końce były identyczne ze znalezionymi końcami kości udowej aliwalii. Tym razem jednak oprócz kości udowej znaleziono inne kości szkieletu pozaczaszkowego, o budowie typowej dla zauropodomorfów. Aby sprawdzić, czy nie doszło do przypadkowego przemieszania kości z różnych gatunków, przeprowadzono badania innych skamieniałości z kolekcji Muzeum Transvaalu oraz Council for Geoscience w Pretorii. Okazało się, że w przeszłości wielokrotnie znajdowano kości udowe podobne do kości aliwalii razem z typową dla zauropodomorfów resztą szkieletu. Co więcej, jedno z takich znalezisk zyskało nawet naukową nazwę – Eucnemesaurus fortis. Opisał go paleontolog Egbert C. N. van Hoepen w 1920 r, na podstawie niekompletnego szkieletu. Później rodzaj Eucnemesaurus uznano za młodszy synonim rodzaju Euskelosaurus. Odkrycia z 2003 r, które dostarczyły nowego materiału kostnego do badań, pozwoliły wykazać, że skamieniałości oznaczone jako Eucnemesaurus i Aliwalia należą do jednego zwierzęcia z kladu Sauropodomorpha. Równocześnie wykazały, że różnice anatomiczne między tym zwierzęciem a euskelozaurem są wystarczająco duże, by uznać je za odrębne rodzaje. Ponieważ jako pierwsza została nadana nazwa Eucnemesaurus fortis, właśnie ta nazwa jest teraz ważną nazwą zwierzęcia.

Paleontologom udało się nie tylko zidentyfikować zwierzę, ale też ustalić, z jakimi innymi zauropodomorfami było spokrewnione. Na podstawie analizy kladystycznej ustalono, że taksonem siostrzanym euknemezaura był południowoamerykański zauropodomorf z rodzaju Riojasaurus.

http://www.palaeos.com/Mesozoic/Triassi ... saurus.gif
Riojasaurus, południowoamerykański krewny euknemezaura - "aliwalii". Euknemezaur prawdopodobnie wyglądał niemal identycznie.

W całej sprawie pozostaje więc już tylko jedna tajemnica – niezidentyfikowany pozostaje właściciel wspomnianej wyżej górnej szczęki, jednej ze skamieniałości, które Alfred Brown przekazał Harry’emu Govierowi Seeleyowi. Wyraźnie należy ona do drapieżnika, więc raczej niemożliwe, by jej właścicielem był euknemezaur. Do jakiego zwierzęcia zatem należała? Wiadomo, że największymi drapieżnikami lądowymi żyjącymi w późnym triasie byli przedstawiciele kladu Rauisuchia, przypominający nieco krokodyle na wyprostowanych nogach; bardzo możliwe, że to właśnie jeden z nich był właścicielem szczęki. Jednak z drugiej strony, nie można do końca wykluczyć, że jest to jednak pozostałość jakiegoś wczesnego, nieznanego teropoda. Mamy po prostu zbyt mało materiału, by wyrokować w tej kwestii. Pozostaje więc czekać na dalsze odkrycia z „zagłębia” skamieniałości w Niecce Karoo.

http://leute.server.de/frankmuster/S/Saurosuchus1.jpg
Saurosuchus galilei - sześciometrowy przedstawiciel Rauisuchia, żyjący w Ameryce Południowej ok. 225 Ma. Być może właściciel szczęki, którą Galton łączył z "aliwalią", należał do tego samego kladu - i wyglądał podobnie.

Aneks

Z historią aliwalii w taki czy inny sposób związane są nazwiska kilku ważnych postaci. Pozwolę sobie krótko przybliżyć czytelnikom ich dokonania.

http://www.palaeos.com/Geochronology/Im ... chison.jpg
Sir Roderick Impey Murchison (1792 – 1871) – szkocki geolog. W 1831 r. zbadał skały znajdujące się pod czerwonymi piaskowcami na południu Walii (Old Red Sandstone); rezultatem tych badań było wyróżnienie i nazwanie okresu syluru. W wyniku kolejnych badań w Anglii i Nadrenii wyróżnił i opisał (wspólnie z innym wybitnym brytyjskim geologiem, Adamem Sedgwick’iem) następujący po sylurze okres geologiczny – dewon. W latach 40. XIX wieku poprowadził geologiczne wyprawy do europejskiej części Rosji, które zaowocowały wyróżnieniem ostatniego okresu geologicznego ery paleozoicznej – permu.

http://aleph0.clarku.edu/huxley/comm/Sc ... Image1.gif
Thomas Henry Huxley (1825 – 1895) – wybitny brytyjski biolog i utalentowany popularyzator nauki. Po opublikowaniu „O pochodzeniu gatunków” Karola Darwina w 1859 r, stał się jednym z najgorętszych zwolenników i obrońców teorii ewolucji, autorem publikacji na ten temat i uczestnikiem debat z kreacjonistami (którzy nadali mu przydomek „buldoga Darwina”). Prowadził też badania na wielu innych polach, m.in. paleontologicznym. Badania kopalnych gadów skłoniły go do zaproponowania połączenia gadów (Reptilia) i ptaków (Aves) w szerszy klad Sauropsida.

http://owen.nhm.ac.uk/piclib/www/image. ... atigrapher
Harry Govier Seeley (1839 – 1909) – brytyjski paleontolog. Wystąpił przeciw – zaproponowanemu przez Richarda Owena, twórcę nazwy „dinozaury” – zaliczaniu wszystkich
znanych dinozaurów do wspólnego kladu Dinosauria. Bazując na różnicach w budowie miednicy, podzielił dinozaury na gadziomiedniczne (Saurischia) i ptasiomiedniczne (Ornithischia). Choć część jego tez okazała się później mylna (jak to, że oba wielkie klady dinozaurów nie mają wspólnego przodka, czy teza o bliskim pokrewieństwie ptaków i pterozaurów), wprowadzony przezeń podział obowiązuje w obrębie kladu Dinosauria do dziś.

http://www.ecopuerto.com/inf_html/imagenes/fa229.gif
Friedrich von Huene (1875 – 1969) – niemiecki paleontolog, profesor Uniwersytetu w Tybindze, jeden z najwybitniejszych europejskich paleontologów pierwszej połowy XX wieku. W swych badaniach skupiał się na dinozaurach z późnego triasu, zwłaszcza z obszaru Niemiec (m.in. szerokie badania szkieletów plateozaurów). W ciągu swej ponad 60-letniej kariery opisał więcej nowych rodzajów dinozaurów, niż jakikolwiek inny europejski paleontolog, oraz prowadził wykopaliska na wszystkich kontynentach oprócz Australii i Antarktydy. Opisał m.in. rodzaje Proceratosaurus i Antarctosaurus, oraz klady Prosauropoda i Sauropodomorpha.

Linki:

Historię aliwalii opisałem na podstawie postów z Dinosaur Mailing List:

http://dml.cmnh.org/2002Feb/msg00882.html

http://dml.cmnh.org/2005Aug/msg00147.html

http://dml.cmnh.org/2005Aug/msg00240.html


Dla zainteresowanych skamieniałościami z Niecki Karoo:

http://www.palaeos.com/Paleozoic/Permian/Karroo.htm

http://www.lpi.usra.edu/meetings/impact ... f/3054.pdf

http://www.museums.org.za/sam/resource/ ... index.html
Ostatnio zmieniony 3 czerwca 2006, o 13:27 przez Mixs, łącznie zmieniany 10 razy.
"Powiedzmy sobie jasno: to nie Ziemi grozi zagłada, tylko nam. Nie dysponujemy wystarczającą mocą, aby zniszczyć tę planetę, lub ją uratować, ale gdybyśmy zechcieli, może zdołalibyśmy ocalić samych siebie."

Ian Malcolm w "Jurassic Park" Michaela Crichtona

d_m

Post autor: d_m »

Super tekst i ciekawa historia!

Jak rozumiem, ten fragment g??rnej szczÄ?ki jest dostÄ?pny do bada??? Nie zaginÄ???? Ciekawe jak du??y to fragment - wydawa??o mi siÄ?, ??e szczÄ?ki teropod??w i rauizuch??w powinny byÄ? jednak wzglÄ?dnie ??atwo rozr????nialne...

Awatar użytkownika
Mixs
Sylurski akantod
Sylurski akantod
Posty: 145
Rejestracja: 20 kwietnia 2006, o 21:17

Post autor: Mixs »

Dawid Mazurek pisze:Super tekst i ciekawa historia!

Jak rozumiem, ten fragment g??rnej szczÄ?ki jest dostÄ?pny do bada??? Nie zaginÄ???? Ciekawe jak du??y to fragment - wydawa??o mi siÄ?, ??e szczÄ?ki teropod??w i rauizuch??w powinny byÄ? jednak wzglÄ?dnie ??atwo rozr????nialne...

DziÄ?ki! :D

Co do szczÄ?ki i jej rozmiar??w - cytujÄ? za http://dml.cmnh.org/2002Feb/msg00882.html

"Furthermore, among the material that Seeley had been given by Brown in 1889 was a sizable jawbone armed with large, flat, serrated teeth quite unlike the teeth of any prosauropods. Galton strongly suggested, though he could not prove, that the jawbone belonged to the same dinosaur as the thigh bone."

oraz:

"a large upper jaw (partial left maxilla, showing 12 tooth positions, and premaxilla over 40 cm long) with visible replacement teeth (BMNH R3301), found by Alfred Brown in the Lower Elliot Formation at the same site as the type Aliwalia rex femur fragments and perhaps even belonging to the same animal; originally described by Harry Govier Seeley in 1894 as the jaw of Euskelosaurus browni, it is now kept at the Museum of Natural History, London, England (it is primarily this specimen that for many decades as late as the 1970s conveyed the impression that Euskelosaurus was a carnivorous dinosaur, one of the errors in our understanding of prosauropods at long last corrected by the work of Peter Galton, Michael Cooper, Jacques van Heerden, and other paleontologists)"

A co do rozr????nienia miÄ?dzy szczÄ?kami teropoda i rauizucha - to dr Adam Yates tak o tym pisze tu http://dml.cmnh.org/2005Aug/msg00240.html:

"The identity of the maxilla. As people have noted it is very, very unlikely to come from Eucnemesaurus. So what is it? Short answer is we don't know. The big carnivorous archosaur (or archosaurs) are one of the most frustrating aspects of the lower Elliot Fauna and I keep hoping that the next field season will be the one to yield diagnostic remains. So far all we get are shed teeth and scraps of jaw. Huene erected the tooth taxon Basutodon for one of these isolated teeth and many have suggested that it is a rauisuchian. It could well be but a large early theropod is not out of the question. There may well be a mix of both in the assemblage. We do however know a little bit more about a large predator from the upper Elliot so watch this space!"
"Powiedzmy sobie jasno: to nie Ziemi grozi zagłada, tylko nam. Nie dysponujemy wystarczającą mocą, aby zniszczyć tę planetę, lub ją uratować, ale gdybyśmy zechcieli, może zdołalibyśmy ocalić samych siebie."

Ian Malcolm w "Jurassic Park" Michaela Crichtona

Awatar użytkownika
Dakosaurus
Karboński antrakozaur
Karboński antrakozaur
Posty: 453
Rejestracja: 14 marca 2006, o 14:44
Lokalizacja: Małopolska
Kontakt:

Post autor: Dakosaurus »

Ale gigantyczny post! :shock:
Witam wszystkich na tym wspaniałym forum!

http://www.nfsm.eu/news.php -fajna strona o Need for Speed.

Awatar użytkownika
Karol Sabath
Ekspert
Ekspert
Posty: 443
Rejestracja: 15 marca 2006, o 21:21
Lokalizacja: Warszawa
Kontakt:

Post autor: Karol Sabath »

Bardzo fajny artykuł.
Ciekawa historia, a przy okazji pokazuje ogólne problemy, z jakimi mają do czynienia paleontolodzy, dysponujący niekompletnym materiałem - na pewno skorzystają z lektury ci wszyscy dinofani, którzy ufnie traktują różne gatunki dinozaurów ustanowione na podstawie niepewnych fragmentów (co znajdowało wyraz w niejednym haśle dinozaurowej encyklopedii).
Poniżej kilka kosmetycznych uwag:
2. akapit" "na przełęczy", nie "w przełęczy"
Zamiast "Basenu Karoo" może lepiej pisać po polsku: Niecka Karoo?
Eucnemesaurus w wersji spolszczonej powinien się nazywać euknemezaur (nie eucnemezaur).
Nazw taksonów ponadrodzajowych (Dinosauria, Sauropodomorpha, Herrerasauridae, Rauisuchia) wg ICZN nie kursywujemy.
Nazwisko Seeleya odmienia się bez apostrofu, i warto mu dodać drugie imię (Govier).
W ogóle przez tekst przewija się plejada wielkich nazwisk (ale może nie wszyscy je kojarzą), stąd może dodać do tego jakieś przypisy lub hiperlinkowe minibiogramy (albo po prostu nawiasowe wtrącenia w tekście).
Nie wszyscy wiedzą, że to Murchison wyróżnił i nazwał dewon i perm, Że Seeley podzielił dinozaur na gadzio- i ptasiomiedniczne, że Thomas Henry Huxley jako pierwszy wysunął tezę, że ptaki są potomkami małych teropodów, von Huene wyróżnił prozauropody (opisał np. plateozaura) i zauropodomorfy (i był najważniejszym dinozaurologiem europejskim I połowy XX wieku).
No i może jakieś obrazki- paleomapka triasu ze wskazaniem Karoo, jakieś ilustracje "aliwalii", albo portrety bohaterów historii?

Awatar użytkownika
Mixs
Sylurski akantod
Sylurski akantod
Posty: 145
Rejestracja: 20 kwietnia 2006, o 21:17

Post autor: Mixs »

DziÄ?kujÄ? za uwagi - jeszcze dzi?? wyedytujÄ? ten post, dodajÄ?c do?? poprawionÄ? wersjÄ? artyku??u.
Chyba rzeczywi??cie pod w??a??ciwym tekstem dodam przypisy z kr??tkimi biogramami wa??niejszych postaci, oraz linki do stron z wiÄ?kszÄ? liczbÄ? informacji - dla chcÄ?cych wiedzieÄ? wiÄ?cej (przy okazji rozwiÄ?zujÄ?c problem ew. portret??w :wink: ).

Co do mapki Karoo - mo??e po prostu zostawiÄ? linki do stron o Niecce Karoo, kt??re poda??em? Bo mo??na tam znale??Ä? mapki:

http://www.museums.org.za/sam/resource/ ... ncient.htm

http://www.palaeos.com/Paleozoic/Permian/Karroo.htm

Co do rysunk??w "aliwalii", to rozumiem, ??e chodzi o rysunki przedstawiajÄ?ce jÄ? jako wielkiego teropoda? Bo chyba tylko takie mo??na znale??Ä? w Internecie - Google Grafika nic nie znajduje po wpisaniu has??a "Eucnemesaurus"...
"Powiedzmy sobie jasno: to nie Ziemi grozi zagłada, tylko nam. Nie dysponujemy wystarczającą mocą, aby zniszczyć tę planetę, lub ją uratować, ale gdybyśmy zechcieli, może zdołalibyśmy ocalić samych siebie."

Ian Malcolm w "Jurassic Park" Michaela Crichtona

Awatar użytkownika
Pawfunia
Sylurski akantod
Sylurski akantod
Posty: 180
Rejestracja: 15 marca 2006, o 16:04
Lokalizacja: Przemysl,Podkarpacie
Kontakt:

Post autor: Pawfunia »

mo??e ten artykol dac do Swiata Dinozaur??w?

Awatar użytkownika
Karol Sabath
Ekspert
Ekspert
Posty: 443
Rejestracja: 15 marca 2006, o 21:21
Lokalizacja: Warszawa
Kontakt:

Post autor: Karol Sabath »

Mixs pisze: Chyba rzeczywi??cie pod w??a??ciwym tekstem dodam przypisy z kr??tkimi biogramami wa??niejszych postaci, oraz linki do stron z wiÄ?kszÄ? liczbÄ? informacji - dla chcÄ?cych wiedzieÄ? wiÄ?cej (przy okazji rozwiÄ?zujÄ?c problem ew. portret??w :wink: ).
Chyba portrety z XIX w. nie są już objęte prawami autorskimi i można by po prostu takie mikrobiogramy zamieścić jako ich podpisy, towarzyszące tekstowi jako ilustracje. W dzisiejszych czasach chyba internauci lubią obrazki przeplatające tekst. Ale oczywiście zebranie ich poniżej tekstu o "aliwalii" też byłoby ok.
Mixs pisze: Co do mapki Karoo - mo??e po prostu zostawiÄ? linki do stron o Niecce Karoo, kt??re poda??em?
Jest to jakieś rozwiązanie. Właściwie to Dino jako redaktor naczelny "Świata dinozaurów" decyduje o takich sprawach.
Mixs pisze: Co do rysunk??w "aliwalii", to rozumiem, ??e chodzi o rysunki przedstawiajÄ?ce jÄ? jako wielkiego teropoda? Bo chyba tylko takie mo??na znale??Ä? w Internecie - Google Grafika nic nie znajduje po wpisaniu has??a "Eucnemesaurus"...
Myślałem raczej o okazach. Ale też nie mam pod ręką ilustracji. Jeśli nic się [nie] uda znaleźć - może chociaż zestawić "aliwalię" jako teropoda z jakimś melanorozaurydem i raizuchem, których jest "krzyżowką"?
Pawfunia pisze:mo??e ten artykol dac do Swiata Dinozaur??w?
Rozumiem, że po to został napisany i poddany pod dyskusję na forum.

d_m

Post autor: d_m »

Karol Sabath pisze:Nazw takson??w ponadrodzajowych (Dinosauria, Sauropodomorpha, Herrerasauridae, Rauisuchia) wg ICZN nie kursywujemy.
No proszÄ? - na pewno nie raz o tym s??ysza??em, ale mi umknÄ???o, bo sam czÄ?sto pope??niam ten b??Ä?d i wszystko kursywujÄ? :oops:

Awatar użytkownika
Pawfunia
Sylurski akantod
Sylurski akantod
Posty: 180
Rejestracja: 15 marca 2006, o 16:04
Lokalizacja: Przemysl,Podkarpacie
Kontakt:

Post autor: Pawfunia »

dzis napisa??em artykol o dinozaurach z Ameryko po??.

Awatar użytkownika
Daniel Madzia
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1609
Rejestracja: 15 marca 2006, o 12:39
Lokalizacja: Třinec, Česká republika
Kontakt:

Post autor: Daniel Madzia »

Dawid Mazurek pisze:
Karol Sabath pisze:Nazw takson??w ponadrodzajowych (Dinosauria, Sauropodomorpha, Herrerasauridae, Rauisuchia) wg ICZN nie kursywujemy.
No proszÄ? - na pewno nie raz o tym s??ysza??em, ale mi umknÄ???o, bo sam czÄ?sto pope??niam ten b??Ä?d i wszystko kursywujÄ? :oops:
Mnie doszlo, kiedy pan poprawil kursywe w artykule "Dzisiaj zjadlem dinozaura" (http://www.dinozaury.com/swiat_dinozaurow/0010.htm ). Inaczej, Mixs, super artykul! Tak trzymac!

Dominik
Dewoński labiryntodont
Dewoński labiryntodont
Posty: 303
Rejestracja: 14 marca 2006, o 16:10
Lokalizacja: Brzozów

Post autor: Dominik »

?šwietny artyku??! Ciekawa historia i dobre opracowanie. Nie chcÄ? powtarzaÄ? po innych u??ytkownikach, ale - tak trzymaj!
[img]http://userbars.org/data/media/5/Harry_Potter.png[/img]

Awatar użytkownika
Karol Sabath
Ekspert
Ekspert
Posty: 443
Rejestracja: 15 marca 2006, o 21:21
Lokalizacja: Warszawa
Kontakt:

Post autor: Karol Sabath »

Pawfunia pisze:dzis napisa??em artykol o dinozaurach z Ameryko po??.
Aha. Pięknie.
Ale czy nie lepiej byłoby go umieścić na forum do dyskusji, zamiast zawiadamiać nas o tym tylko takim "pustym" oświadczeniem?

Awatar użytkownika
Mixs
Sylurski akantod
Sylurski akantod
Posty: 145
Rejestracja: 20 kwietnia 2006, o 21:17

Post autor: Mixs »

Poprawki ju?? naniesione.
Minibiogramy wysz??y mi chyba trochÄ? za d??ugie, by umieszczaÄ? je miÄ?dzy akapitami tekstu - wiÄ?c dajÄ? je pod spodem. W ostateczno??ci spr??bujÄ? je jeszcze skr??ciÄ?.
Zrezygnowa??em te?? z link??w do stron z informacjami na temat naukowc??w - trudno, mo??e zachÄ?cÄ? kogo?? do dalszych poszukiwa?? :wink: .

Obrazek riojazaura, do kt??rego poda??em link, nie jest mo??e naj??adniejszy, niemniej te ??adniejsze przedstawiajÄ? tego zauropodomorfa z "??abÄ?dziÄ?", zbyt elastycznÄ? szyjÄ?...

ZdjÄ?Ä? ko??ci "aliwalii" nigdzie nie mogÄ? znale??Ä? :( WiÄ?c raczej ich nie bÄ?dzie.

Obrazek "aliwalii" jako teropoda mo??na znale??Ä? przy jej opisie na tej stronie: http://yahooligans.yahoo.com/content/sc ... d/184.html

Ale jak daÄ? link do samego powiÄ?kszenia obrazka - nie wiem. W ka??dym razie, mo??na to dodaÄ? do artyku??u z podpisem: "Aliwalia rex przedstawiona jako du??y teropod z rodziny Herrerasauridae, zgodnie z wyobra??eniem Petera Galtona" - najlepiej pomiÄ?dzy akapitem o tym jak "aliwaliÄ?" zidentyfikowa?? Galton i akapitem nastÄ?pujÄ?cym bezpo??rednio po nim.

I oczywi??cie mam nadziejÄ?, ??e tekst znajdzie siÄ? w dziale "?šwiat dinozaur??w" :)

Za ciep??e s??owa bardzo dziÄ?kujÄ? :D
Ostatnio zmieniony 1 czerwca 2006, o 20:11 przez Mixs, łącznie zmieniany 1 raz.
"Powiedzmy sobie jasno: to nie Ziemi grozi zagłada, tylko nam. Nie dysponujemy wystarczającą mocą, aby zniszczyć tę planetę, lub ją uratować, ale gdybyśmy zechcieli, może zdołalibyśmy ocalić samych siebie."

Ian Malcolm w "Jurassic Park" Michaela Crichtona

d_m

Post autor: d_m »

Mixs pisze:Ale jak daÄ? link do samego powiÄ?kszenia obrazka - nie wiem.
ProszÄ?: http://us.i1.yimg.com/us.yimg.com/i/lig ... wa_big.jpg :)

Awatar użytkownika
Mixs
Sylurski akantod
Sylurski akantod
Posty: 145
Rejestracja: 20 kwietnia 2006, o 21:17

Post autor: Mixs »

Dawid Mazurek pisze:
Mixs pisze:Ale jak daÄ? link do samego powiÄ?kszenia obrazka - nie wiem.
ProszÄ?: http://us.i1.yimg.com/us.yimg.com/i/lig ... wa_big.jpg :)
Wielkie dziÄ?ki! :D No to o jeden k??opot mniej...
"Powiedzmy sobie jasno: to nie Ziemi grozi zagłada, tylko nam. Nie dysponujemy wystarczającą mocą, aby zniszczyć tę planetę, lub ją uratować, ale gdybyśmy zechcieli, może zdołalibyśmy ocalić samych siebie."

Ian Malcolm w "Jurassic Park" Michaela Crichtona

Awatar użytkownika
Dino
Administrator
Administrator
Posty: 3993
Rejestracja: 13 marca 2006, o 20:45
Imię i nazwisko: Łukasz Czepiński
Lokalizacja: Warszawa
Kontakt:

Post autor: Dino »

Pawfunia pisze:mo??e ten artykol dac do Swiata Dinozaur??w?
Do starej wersji D! nie ma sensu dodawaÄ?, wiÄ?c od razu ju?? doda??em artyku?? do nowej wersji D! w php. W lipcu bÄ?dziecie mogli podziwiaÄ? na stronie i artyku??i samÄ? stronÄ? :)

Awatar użytkownika
Daniel Madzia
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1609
Rejestracja: 15 marca 2006, o 12:39
Lokalizacja: Třinec, Česká republika
Kontakt:

Post autor: Daniel Madzia »

Karol Sabath pisze:Nazw takson??w ponadrodzajowych (Dinosauria, Sauropodomorpha, Herrerasauridae, Rauisuchia) wg ICZN nie kursywujemy.
Jeszcze w zwiazku z ta kursywa :oops:

Czy byloby mozliwe podac jakis link do ICZN, gdzie jest o tym pisane?

ODPOWIEDZ