Nie tylko dinozaury 2019

Czyli co piszczy w paleontologicznej "trawie" :)
Awatar użytkownika
Dino
Administrator
Administrator
Posty: 3993
Rejestracja: 13 marca 2006, o 20:45
Imię i nazwisko: Łukasz Czepiński
Lokalizacja: Warszawa
Kontakt:

Re: Nie tylko dinozaury 2019

Post autor: Dino »

(...) two species of dinosauriforms or early dinosaurs –cranial elements, vertebrae, limb and pelvic bones (Dinosauriformes indet. or Dinosauria indet.); (3) two or more species of small predatory dinosaurs –cranial elements, limb and pelvic bones (Neotheropoda indet.) (...)
Bogato, ciekawe kiedy zostaną opisane, tak a propos http://www.forum.dinozaury.com/viewtopi ... 591#p64591

Awatar użytkownika
kryty_niekrytyczny
Triasowy silezaur
Triasowy silezaur
Posty: 865
Rejestracja: 4 czerwca 2018, o 14:29
Lokalizacja: PL

Re: Nie tylko dinozaury 2019

Post autor: kryty_niekrytyczny »

Ozimek tanystrofeidem (Sharovipteryx być może też):
https://www.tandfonline.com/doi/full/10 ... 18.1551249

Awatar użytkownika
Dino
Administrator
Administrator
Posty: 3993
Rejestracja: 13 marca 2006, o 20:45
Imię i nazwisko: Łukasz Czepiński
Lokalizacja: Warszawa
Kontakt:

Re: Nie tylko dinozaury 2019

Post autor: Dino »

Utrata zdolności do regeneracji narządów u owodniowców powiązana z utratą genów powiązanych z metamorfozą.

Lorenzo Alibardi (2019)
Organ regeneration evolved in fish and amphibians in relation to metamorphosis: Speculations on a post-embryonic developmental process lost in amniotes after the water to land transition.
Annals of Anatomy - Anatomischer Anzeiger 222: 114-119
doi: https://doi.org/10.1016/j.aanat.2018.12.005
https://www.sciencedirect.com/science/a ... 0218301626

Utahraptor
Moderator
Moderator
Posty: 2572
Rejestracja: 22 października 2007, o 18:29

Re: Nie tylko dinozaury 2019

Post autor: Utahraptor »

Nowy krewniak archozaurow z Antarktydy:

Peecook, B. R., Smith, R. M., & Sidor, C. A. (2019). A novel archosauromorph from Antarctica and an updated review of a high-latitude vertebrate assemblage in the wake of the end-Permian mass extinction. Journal of Vertebrate Paleontology, 1-16.
https://tandfonline.com/doi/full/10.108 ... 36664?af=R

Nowy okaz prymitywnego weza Najash rionegrina:

Fernando F. Garberoglio, Raúl O. Gómez, Sebastián Apesteguía, Michael W. Caldwell, María L. Sánchez & Gonzalo Veiga. 2019. A new specimen with skull and vertebrae of Najash rionegrina (Lepidosauria: Ophidia) from the early Late Cretaceous of Patagonia. Journal of Systematic Palaeontology, w druku.
https://www.tandfonline.com/doi/full/10 ... 18.1534288

Ewolucja kregoslupa u wczesnych wezy:

Fernando F. Garberoglio, Raúl O. Gómez, Tiago R. Simões, Michael W. Caldwell & Sebastián Apesteguía. 2019. The evolution of the axial skeleton intercentrum system in snakes revealed by new data from the Cretaceous snakes Dinilysia and Najash. Scientific Reports 9, Article number: 1276.
https://www.nature.com/articles/s41598-018-36979-9
41598_2018_36979_Fig4_HTML.png
Ostatnio zmieniony 8 lutego 2019, o 13:37 przez Dino, łącznie zmieniany 1 raz.
Powód: Edytowałem zbyt szerokie zdjęcie.
Biologia, UW

Piotr B.
Karboński antrakozaur
Karboński antrakozaur
Posty: 372
Rejestracja: 15 listopada 2008, o 18:02
Lokalizacja: Częstochowa

Re: Nie tylko dinozaury 2019

Post autor: Piotr B. »

Najnowsza praca o koprolitach z polskiego triasu, tym razem ze stanowiska w Porębie:

Bajdek, P., Szczygielski, T., Kapuścińska, A., and Sulej, T. in press. Bromalites from a turtle-dominated fossil assemblage from the Triassic of Poland. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology. https://doi.org/10.1016/j.palaeo.2019.02.002
https://www.sciencedirect.com/science/a ... 8219300306
Highlights
• Studied coprolites provide information on a turtle-dominated Late Triassic ecosystem.
• Coprolites were produced by sharks, turtles, theropods, and a sizable herbivore.
• Carnivores fed predominantly on fish in this fluvial environment.
• The turtle Proterochersis porebensis was likely omnivorous and semiaquatic.
• Life habits of early turtles were similar to those typical of extant taxa.

Awatar użytkownika
Dino
Administrator
Administrator
Posty: 3993
Rejestracja: 13 marca 2006, o 20:45
Imię i nazwisko: Łukasz Czepiński
Lokalizacja: Warszawa
Kontakt:

Re: Nie tylko dinozaury 2019

Post autor: Dino »

Dobrze widzieć kolejne ekologiczne opracowania z polskiego triasu. A ilustracja z artykułu zasługuje na załączenie :)
Załączniki
1-s2.0-S0031018219300306-gr6_lrg.jpg

Ag.Ent
Kredowy tyranozaur
Kredowy tyranozaur
Posty: 2277
Rejestracja: 19 marca 2009, o 20:55
Imię i nazwisko: Tomasz Skawiński
Lokalizacja: Wrocław

Re: Nie tylko dinozaury 2019

Post autor: Ag.Ent »

Gratulacje!
Dino pisze:A ilustracja z artykułu zasługuje na załączenie :)
Haha, też chciałem o niej wspomnieć! Ze wszystkich przedstawionych zwierząt tylko jeden żółw akurat nie paskudzi :)
Swoją drogą publikacja o koprolitach smoka, która ukazała się raptem parę dni temu, już doczekała się pierwszego (dość) krytycznego cytowania.

Piotr B.
Karboński antrakozaur
Karboński antrakozaur
Posty: 372
Rejestracja: 15 listopada 2008, o 18:02
Lokalizacja: Częstochowa

Re: Nie tylko dinozaury 2019

Post autor: Piotr B. »

Dino pisze:Dobrze widzieć kolejne ekologiczne opracowania z polskiego triasu. A ilustracja z artykułu zasługuje na załączenie :)
Obrazek Agnieszki też mi się podoba. Najbardziej te kupy. :)
Ag.Ent pisze:Swoją drogą publikacja o koprolitach smoka, która ukazała się raptem parę dni temu, już doczekała się pierwszego (dość) krytycznego cytowania.
Oj, tam... Mnie ludzie nie tak krytykują. ;)

Osobiście zwróciłbym większą uwagę na fakt, że w rozdziale 5.2.2 zacytowaliśmy w dość krytycznym świetle 19 publikacji w jednym nawiasie (i były to tylko przykłady począwszy od roku 2011, które łatwo by mnożyć sięgając dalej wstecz).

Utahraptor
Moderator
Moderator
Posty: 2572
Rejestracja: 22 października 2007, o 18:29

Re: Nie tylko dinozaury 2019

Post autor: Utahraptor »

Nowa hatteria z kredy Ameryki Poludniowej, histologia dzisiejszych i kredowych przedstawicieli tej grupy oraz Kaikaifilusaurus jako wazny rodzaj:

Gentil, Adriel R., Federico L. Agnolin, Matias J. Motta, and Fernando E. Novas. 2019. Bridging the gap: sphenodont remains from the turonian (upper cretaceous) of patagonia. Palaeobiological inferences. Cretaceous Research, w druku.
https://www.sciencedirect.com/science/a ... 7118303938
Biologia, UW

Utahraptor
Moderator
Moderator
Posty: 2572
Rejestracja: 22 października 2007, o 18:29

Re: Nie tylko dinozaury 2019

Post autor: Utahraptor »

Rozwoj dromomerona, czyli malego pradinozaura z rodziny Lagerpetidae znalezionego w USA:

Griffin, C. T., Bano, L. S., Turner, A. H., Smith, N. D., Irmis, R. B., & Nesbitt, S. J. (2019). Integrating gross morphology and bone histology to assess skeletal maturity in early dinosauromorphs: new insights from Dromomeron (Archosauria: Dinosauromorpha). PeerJ, 7, e6331.
https://peerj.com/articles/6331/
Biologia, UW

Awatar użytkownika
Sebastian
Jurajski allozaur
Jurajski allozaur
Posty: 1336
Rejestracja: 2 lipca 2006, o 13:32
Imię i nazwisko: Sebastian Oziemski
Lokalizacja: Harlow, Essex, UK

Re: Nie tylko dinozaury 2019

Post autor: Sebastian »

Leivanectes bernardoi - nowy elasmozauryd, którego szczątki pochodzą z aptyjskich pokładów kolumbijskiej Formacji Paja.

Maria Euridice Paramo-Fonseca, Jose Patricio O'Gorman, Zulma Gasparini, Santiago Padilla & Mary Luz Parra Ruge (2019). A new late Aptian elasmosaurid from the Cretaceous Research (advance online publication)
doi: https://doi.org/10.1016/j.cretres.2019.02.010Â
https://www.sciencedirect.com/science/a ... 7118303471

Ag.Ent
Kredowy tyranozaur
Kredowy tyranozaur
Posty: 2277
Rejestracja: 19 marca 2009, o 20:55
Imię i nazwisko: Tomasz Skawiński
Lokalizacja: Wrocław

Re: Nie tylko dinozaury 2019

Post autor: Ag.Ent »

Nowy materiał lagerpetida z Brazylii i dyskusja o triasowych dinozauromorfach i współwystępowaniu ich różnych grup:

Garcia M.S., Müllerd R.T., Da-Rosa Á., Dias-da-Silva S. 2019. The oldest known co-occurrence of dinosaurs and their closest relatives: A new lagerpetid from a Carnian (Upper Triassic) bed of Brazil with implications for dinosauromorph biostratigraphy, early diversification and biogeography. Journal of South American Earth Sciences. https://doi.org/10.1016/j.jsames.2019.02.005

I nowe dane na temat wieku osadów, z których pochodzi lotozaur - jeden z najstarszych znanych archozaurów (o ile nie najstarszy). Prawdopodobnie nie mają więcej niż ok. 238 mln lat.

Wang J., Pei R., Chen J., Zhou Z., Feng C., Chang S.-C. 2019. New age constraints for the Middle Triassic archosaur Lotosaurus: Implications for basal archosaurian appearance and radiation in South China. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology. https://doi.org/10.1016/j.palaeo.2019.02.008

Utahraptor
Moderator
Moderator
Posty: 2572
Rejestracja: 22 października 2007, o 18:29

Re: Nie tylko dinozaury 2019

Post autor: Utahraptor »

Ag.Ent pisze:Garcia M.S., Müllerd R.T., Da-Rosa Á., Dias-da-Silva S. 2019. The oldest known co-occurrence of dinosaurs and their closest relatives: A new lagerpetid from a Carnian (Upper Triassic) bed of Brazil with implications for dinosauromorph biostratigraphy, early diversification and biogeography. Journal of South American Earth Sciences. https://doi.org/10.1016/j.jsames.2019.02.005
Fajne rzeczy wychodza z Brazylii. Stanowisko Cerro da Alemoa wydaje sie bardzo perspektywiczne. Mam tylko jedno zastrzezenie do artykulu. W czesci 6.3 pokazuja, ze datowania radiometryczne przesunely wiek argentynskich i brazylijskich formacji, co przeczy wczesniejszym korelacjom na podstawie charakterystycznych zespolow kregowcow. Zatem te same zespoly kregowcow wystepowaly na roznych terenach w roznym czasie oraz rozne zespoly kregowcow wystepowaly obok siebie w tym samym czasie. Autorom najwyrazniej to nie przeszkadzalo, bo dalej uzywaja zespolow kregowcow do korelacji roznych stanowisk.
Biologia, UW

Utahraptor
Moderator
Moderator
Posty: 2572
Rejestracja: 22 października 2007, o 18:29

Re: Nie tylko dinozaury 2019

Post autor: Utahraptor »

Nowe dane na temat dwoch gatunkow hatterii:

Chambi-Trowell, S.A.V., Whiteside, D.I., and Benton M.J. 2019. Diversity in rhynchocephalian Clevosaurus skulls based on CT reconstruction of two Late Triassic species from Great Britain. Acta Palaeontologica Polonica 64, w druku.
https://www.app.pan.pl/archive/publishe ... 692018.pdf
Biologia, UW

Ag.Ent
Kredowy tyranozaur
Kredowy tyranozaur
Posty: 2277
Rejestracja: 19 marca 2009, o 20:55
Imię i nazwisko: Tomasz Skawiński
Lokalizacja: Wrocław

Re: Nie tylko dinozaury 2019

Post autor: Ag.Ent »

Wczesna ewolucja płazów skaczących to kiepsko poznany temat. Znane są tylko dwa wczesnotriasowe taksony - Triadobatrachus z Madagaskaru i Czatkobatrachus spod Krakowa. Teraz dochodzi do nich kilka okazów z amerykańskiego noryku (ok. 213-223 mln lat temu). Są więc one trochę młodsze od dwóch wspomnianych rodzajów i prawdopodobnie bliżej spokrewnione ze współczesnymi płazami bezogonowymi.

Stocker M.R., Nesbitt S.J., Kligman B.T., Paluh D.J., Marsh A.D., Blackburn D.C., Parker W.G. 2019. The earliest equatorial record of frogs from the Late Triassic of Arizona. Biology Letters 15: 20180922. https://doi.org/10.1098/rsbl.2018.0922

Szczegółowo opisano też przypadek skoliozy wrodzonej u permskiego mezozaura (prawdopodobnie Stereosternum tumidum).

Szczygielski T., Dróżdż D., Surmik D., Kapuścińska A., Rothschild B.M. 2019. New tomographic contribution to characterizing mesosaurid congenital scoliosis. PLOS ONE 14(2): e0212416. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0212416

Utahraptor
Moderator
Moderator
Posty: 2572
Rejestracja: 22 października 2007, o 18:29

Re: Nie tylko dinozaury 2019

Post autor: Utahraptor »

Czy ornamentacja widoczna na plytkach kostnych krokodyli i aetozaurow sprzyja ich wytrzymalosci?

Clarac, F., Goussard, F., de Buffrénil, V., & Sansalone, V. (2019). The function (s) of bone ornamentation in the crocodylomorph osteoderms: a biomechanical model based on a finite element analysis. Paleobiology, 45(1), 182-200.
https://www.cambridge.org/core/journals ... 3E15759BE7
Biologia, UW

Ag.Ent
Kredowy tyranozaur
Kredowy tyranozaur
Posty: 2277
Rejestracja: 19 marca 2009, o 20:55
Imię i nazwisko: Tomasz Skawiński
Lokalizacja: Wrocław

Re: Nie tylko dinozaury 2019

Post autor: Ag.Ent »

Liczne pokrywy chrząszczy i inne fragmenty ciał stawonogów odkryte dzięki mikrotomografii w krasiejowskim koprolicie należącym prawdopodobnie do silezaura wskazują, że zwierzak ten był zapewne w dużym stopniu owadożercą.

Qvarnström M., Wernström J.V., Piechowski R., Tałanda M., Ahlberg P.E., Niedźwiedzki G. 2019. Beetle-bearing coprolites possibly reveal the diet of a Late Triassic dinosauriform. Royal Society Open Science 6: 181042. https://doi.org/10.1098/rsos.181042

Awatar użytkownika
nazuul
Moderator
Moderator
Posty: 8241
Rejestracja: 3 grudnia 2007, o 19:51

Re: Nie tylko dinozaury 2019

Post autor: nazuul »

To jest sensowne wykorzystanie tej techniki! Chcemy wincyj prześwietlonych kup! Dziwi brak Piotra Bajdka wśród autorów.

Silezaur może być dinozaurem a na pewno jest drakohorem (Dracohors), więc bardziej pasuje to do tematu o dinozaurach. Silezaurydy są też w ED na równi z dinozaurami - może strona powinna nazywać się drakohory.pl?

Brawo też dla Kamila za szybkie uzupełnienie w ED: http://www.encyklopedia.dinozaury.com/i ... ldid=23232
Obrazek
[Stamp: Apsaravis] [Avatar: P. Weimer, CC BY-NC-SA 2.0]

Awatar użytkownika
kryty_niekrytyczny
Triasowy silezaur
Triasowy silezaur
Posty: 865
Rejestracja: 4 czerwca 2018, o 14:29
Lokalizacja: PL

Re: Nie tylko dinozaury 2019

Post autor: kryty_niekrytyczny »

Autorzy bardzo lekką ręką odrzucają możliwość, że to aetozaury (młode) były twórcami kup. Przyjrzałem się argumentacji i moim zdaniem to opcja.

Tak przy okazji, zbytnim uproszczeniem jest uważanie dolnego poziomu kościonośnego za reprezentującego faunę wodną (w opozycji do górnego). O ile w początkowych latach wykopalisk dominowały tam metopozaury, to później znajdowano bardzo duże nagromadzenia szkieletów aetozaurów, więc fauna co najmniej była mieszana.

Utahraptor
Moderator
Moderator
Posty: 2572
Rejestracja: 22 października 2007, o 18:29

Re: Nie tylko dinozaury 2019

Post autor: Utahraptor »

nazuul pisze:Silezaurydy są też w ED na równi z dinozaurami - może strona powinna nazywać się drakohory.pl?

Brawo też dla Kamila za szybkie uzupełnienie w ED: http://www.encyklopedia.dinozaury.com/i ... ldid=23232
Drakohory.pl? To bylaby nazwa z pazurem ;)
Co do opisu, to dzieki za szybka aktualizacje, ale w wolnej chwili bede musial przeredagowac caly podrozdzial.
kryty_niekrytyczny pisze:Autorzy bardzo lekką ręką odrzucają możliwość, że to aetozaury (młode) były twórcami kup. Przyjrzałem się argumentacji i moim zdaniem to opcja.
Zgadzam sie. Zwrocil tez na to uwage jeden z recenzentow. Napisalem do pozostalych autorow, ze trzeba to dokladnie przedyskutowac, ale bez odzewu. Nie wiem tez jak wygladala dyskusja korespondencyjnego autora z redakcja na ten temat. Wkradl sie chyba jakis chaos, bo artykul byl akceptowany dwa razy! Podejrzewam, ze w Uppsali maja tez koprolity przypisywane do aetozaurow, ktore sa roznych rozmiarow, ale nie maja tyle stawonogow. Osobiscie podejrzewam, ze oba zwierzaki byly niewybrednymi wszystkozercami. Jeden z recenzentow rzucil tez pomysl czy dieta nie zalezala tez od pory roku. Ma to sens. W porze deszczowej jadly mlode, miekkie pedy roslin, a w porze suchej owady, inne mniejsze zwierzeta i padlinke. Ale jak to sprawdzic? Moze sklad mineralny koprolitow dalby odpowiedz? Zastanawiam sie tez jak wyglada potencjal fosylizacyjny odchodow w porze suchej wobec tego w porze deszczowej?
kryty_niekrytyczny pisze:Tak przy okazji, zbytnim uproszczeniem jest uważanie dolnego poziomu kościonośnego za reprezentującego faunę wodną (w opozycji do górnego). O ile w początkowych latach wykopalisk dominowały tam metopozaury, to później znajdowano bardzo duże nagromadzenia szkieletów aetozaurów, więc fauna co najmniej była mieszana.
Jasne, ale i tak w dolnym dominowaly metopozaury. Zastanawiam sie, czy gorny poklad dostarczyl w ogole jakichs fitozaurow i metopozaurow?
Biologia, UW

Piotr B.
Karboński antrakozaur
Karboński antrakozaur
Posty: 372
Rejestracja: 15 listopada 2008, o 18:02
Lokalizacja: Częstochowa

Re: Nie tylko dinozaury 2019

Post autor: Piotr B. »

Przeczytałem prackę. Gratulacje, Utahraptorze! :)

Długo by komentować i forum nie jest na to właściwym miejscem. Zaciekawił mnie jednak np. ten fragment:
It has been proposed that body size and scat diameter are positively correlated [11,14,26] and considering the size range of the coprolites (maximum diameters 16–22 mm), it is likely that the producer was rather a medium-sized animal than a small animal such as a eucynodont or early lepidosauromorph (cf. modern insectivore mammals).
Także podam przykład... Skunks zwyczajny (Mephitis mephitis), dieta głównie owadożerna, masa ciała 2-5 kg, wymiary odchodów (długość x średnica): 12.5 cm x 1.9 cm. [1]

To jest dokładnie średnica opisanych koprolitów. Odnoszę wrażenie, że masa ciała 2-5 kg mieści się w zasięgu triasowych eucynodontów. Masę 2 kg osiąga dobrze wypasiony jeż.

Zobaczmy też, jakie kupy zostawia mały płaz owadożerny:

Anaxyrus woodhousii, długość ciała do 12.5 cm, dieta głównie owadożerna, wymiary odchodów (długość x średnica): 2.5 cm x 0.8 cm. [1]

Wygląda na to, że taka 12-centymetrowa owadożerna ropuszka robi odchody niemal centymetrowej średnicy!

Weźmy jeszcze owadożernego lepidozaura:

Frynosoma rogata (Phrynosoma cornutum), długość ciała do 10 cm, dieta mrówkożerna, wymiary odchodów (długość x średnica): 3.8 cm x 0.6 cm. [1]

[1] Halfpenny, J.C., 2008. Scats and Tracks of North America: A Field Guide to the Signs of Nearly 150 Wildlife Species. Falcon Guides, USA (336 pp).

Utahraptor
Moderator
Moderator
Posty: 2572
Rejestracja: 22 października 2007, o 18:29

Re: Nie tylko dinozaury 2019

Post autor: Utahraptor »

Dzieki! Skamienialosci cynodontow, jakie znajdujemy w roznych stanowiskach w Polsce, sa bardzo drobne. Nalezaly do osobnikow, ktorym daleko bylo do 2 kg. Oczywiscie moze i zyly na tym terenie wieksze, ale na razie nie mamy na to zadnych dowodow. Lepidozaurowi z Krasiejowa tez bylo daleko do 2 kilogramow. Predzej podejrzewalbym ozimka.

Ukazala sie praca o rozwoju i strategii zyciowej notozaura. Autorzy sugeruja istnienie zyworodnosci w tej grupie gadow morskich:

Griebeler, E.M. i Klein, N. 2019. Life‐history strategies indicate live‐bearing in Nothosaurus (Sauropterygia). Palaeontology, w druku.
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/ful ... pala.12425
Biologia, UW

Ag.Ent
Kredowy tyranozaur
Kredowy tyranozaur
Posty: 2277
Rejestracja: 19 marca 2009, o 20:55
Imię i nazwisko: Tomasz Skawiński
Lokalizacja: Wrocław

Re: Nie tylko dinozaury 2019

Post autor: Ag.Ent »

Żyworodność notozaurów sugerowano już dużo wcześniej na podstawie skamieniałości z Włoch (Renesto i in. 2003).

Z innej beczki - ukazała się ciekawa praca o rozwoju ontogenetycznym (i filogenetycznym) otworów skroniowych u owodniowców. Te otwory odgrywały dawniej bardzo ważną rolę w klasyfikacji owodniowców (obecnie już trochę mniejszą, ale dalej nie są bez znaczenia).

Werneburg I. 2019. Morphofunctional categories and ontogenetic origin of temporal skull openings in amniotes. Frontiers in Earth Science 7: 13. https://doi.org/10.3389/feart.2019.00013

...oraz artykuł Daniela o zmienności w uzębieniu mozazaura Mosasaurus lemonnieri (potencjalnego synonimu M. conodon lub M. hoffmanni), będący pokłosiem jego (Daniela, nie mozazaura) doktoratu. Gratulacje!

Madzia D. 2019. Dental variability and distinguishability in Mosasaurus lemonnieri (Mosasauridae) from the Campanian and Maastrichtian of Belgium, and implications for taxonomic assessments of mosasaurid dentitions. Historical Biology. https://doi.org/10.1080/08912963.2019.1588892

Piotr B.
Karboński antrakozaur
Karboński antrakozaur
Posty: 372
Rejestracja: 15 listopada 2008, o 18:02
Lokalizacja: Częstochowa

Re: Nie tylko dinozaury 2019

Post autor: Piotr B. »

Przypuszczalnie nowy gatunek mastodonta:

Dooley AC Jr, Scott E, Green J, Springer KB, Dooley BS, Smith GJ. 2019. Mammut pacificus sp. nov., a newly recognized species of mastodon from the Pleistocene of western North America. PeerJ 7:e6614 https://doi.org/10.7717/peerj.6614 https://peerj.com/articles/6614/

Ag.Ent
Kredowy tyranozaur
Kredowy tyranozaur
Posty: 2277
Rejestracja: 19 marca 2009, o 20:55
Imię i nazwisko: Tomasz Skawiński
Lokalizacja: Wrocław

Re: Nie tylko dinozaury 2019

Post autor: Ag.Ent »

Od mniej więcej tygodnia numerem jeden wśród paleontologicznych wieści jest Tanis. Pewne zdziwienie wywołał we mnie fakt, że do tej pory nikt na forum o tym nie wspomniał - by temu zaradzić, napisałem krótkiego niusa ;)

66 milionów lat temu miał miejsce jeden z najbardziej dramatycznych dni w historii Ziemi. Wtedy w powierzchnię naszej planety uderzył duży meteoryt lub kometa, doprowadzając do katastrofalnych w skutkach zaburzeń i zmian klimatu. To wszystko wiemy z analizy zapisu kopalnego. Siłą rzeczy jednak to, co działo się bezpośrednio po impakcie, było poza zasięgiem geologów i paleontologów – są to w końcu dziedziny nauki, które posługują się znacznie dłuższymi odcinkami czasu. Tak się przynajmniej dotąd wydawało.

1 kwietnia 2019 roku na łamach prestiżowego czasopisma „Proceedings of the National Academy of Sciences” ukazał się artykuł o odkryciu niezwykłego stanowiska nazwanego „Tanis” – na cześć egipskiego miasta z „Poszukiwaczy zaginionej arki”, pierwszego z serii filmów o Indianie Jonesie. Ten Tanis nie leży jednak w Egipcie, lecz w Dakocie Północnej i dla geologów oraz paleontologów jest jeszcze większą gratką. Dokumentuje on bowiem, co działo się tuż po impakcie. Na stanowisku odnaleziono m.in. ziarna minerałów z płytkami szokowymi (co dowodzi, że zostały one poddane ogromnemu ciśnieniu lub temperaturze; takie ziarna szokowe znajduje się niemal wyłącznie w miejscach kolizji z meteorytami lub kometami), szkło impaktowe oraz tektyty – niewielkie odpryski roztopionej skały, które zastygły jeszcze w locie. Te ostatnie są istotne, gdyż odkryto je w skrzelach wielu (około połowy) ryb jesiotrokształtnych z Tanisu. Prawdopodobnie ryby nieumyślnie pochłaniały tektyty, gdy te opadły do wody po impakcie.

Autorzy szacują, że wszystko to zaszło nie więcej niż godzinę po upadku meteorytu. W tak krótkim czasie tsunami nie zdołałoby dotrzeć z Chicxulub do Tanisu, więc prawdopodobnie sprawcami są fale sejsmiczne. Bezpośrednio nad osadami pochodzącymi z czasu tuż po kolizji znajduje się typowa dla wielu stanowisk z tego okresu warstwa z tzw. „anomalią irydową” – niespotykanie wysokim poziomem irydu. Iryd to metal z grupy platynowców, bardzo rzadki na Ziemi, za to powszechnie występujący w meteorytach.

Odkrycie Tanisu jest istotne, bo pokazuje, co prawdopodobnie działo się nie lata, lecz minuty po impakcie – jest to dokładność zwykle nieosiągalna dla geologów i paleontologów.

Obrazek
Szczątki ryby jesiotrokształtnej z Tanisu z tektytami zachowanymi w skrzelach

DePalma R.A., Smit J., Burnham D.A., Kuiper K., Manning P.L., Oleinik A., Larson P., Maurrasse F.J., Vellekoop J., Richards M.A., Gurche L., Alvarez W. 2019. A seismically induced onshore surge deposit at the KPg boundary, North Dakota. Proceedings of the National Academy of Sciences. https://doi.org/10.1073/pnas.1817407116

ODPOWIEDZ